پل های تاریخی بام ایران را بیشتر بشناسید
آگوست 4, 2016 در 00:31 توسط علی آزوغ
پل‌ها در گذشته سازه‌هایی برای اتصال و ارتباط بودند، اما با این حال به فرصتی برای نمود هنر معماران این سرزمین تبدیل شدند، دراستان چهارمحال و بختیاری نیز می‌توان نمونه‌ای از این پل‌های تاریخی را مشاهده کرد.
به گزارش سامانِ بـرتـر و به نقل از ایسنا، اگر به شهرهای ایران زمین سفر کرده باشید به طور حتم در برخی از این شهرها چشمتان به پل‌های تاریخی افتاده است، پل‌های منحصر به فردی که در گذشته تنها راه ارتباطی به حساب می‌آمدند.
شرق شناسان و گردشگران در توصیف‌ها و نوشته‌های خود از ایران، هنر معماران این سرزمین را در ساخت پل‌های باشکوه و زیبا را تحسین کرده اند.
سازه‌هایی که امروزه به نمادی از عظمت تمدن ایران قدیم تبدیل شده‌اند، پل‌هایی که علاوه بر کارکرد ارتباطی، نمادی از کمال هنر معماری ایران هستند، پل‌ها در گذشته سازه‌هایی برای اتصال و ارتباط بودند، اما با این حال به فرصتی برای نمود هنر معماران این سرزمین تبدیل شدند.
در گوشه و کنار چهارمحال و بختیاری نیز می‌توان نمونه‌ای از این پل‌های تاریخی را مشاهده کرد، پل‌هایی که ساخت بیشتر آن‌ها به سالیان دور بازمی‌گردد اما معماران و سازندگان هنرمند این پل‌های تاریخی، با مهارت خاصی موفق شده‌اند با در اختیار داشتن ساده‌ترین امکانات، این پل‌های با دوام و مقاوم را بسازند.
پل‌های زمانخان، خراجی، کنرک، بهشت آباد، مصلی بروجن، اله یار بن، پل سیمی دوپلان، کره بس، هوره و خداآفرین از مهم‌ترین پل‌های تاریخی استان است که می‌توان به آن اشاره کرد.
پل زمانخان از جمله شاهکارهای معماری دوران صفوی است که در فاصله 26 کیلومتری شمال غربی شهرکرد و پنج کیلومتری شهر سامان بر روی رودخانه زاینده رود احداث شده است.
اين پل به دست يكي از خوانين محلي به نام زمانخان ساخته شده است و ويژگي مهم آن تراشيدن صخره‌هاي سنگي جهت هدايت آب از مسير فعلي مي‌باشد، طاق آن با آجر ساخته شده و يكي از زيباترين فضاهاي گـردشگري شهرستـان سامــان است.
پل از دو دهانه نامساوی به طول پنج و 5.6 متر تشکیل شده و ستون وسط آن، متکی بر تخته سنگی بریده شده می‌باشد.
از نظر اهمیت تاریخی، برخی آن را بعد از پل الله وردیخان (سی و سه پل اصفهان) دومین پل مهم احداث شده بر روی زاینده رود می‌دانند. اين بنا در تاريخ 11 تیرماه سال 75 و به شماره 1744در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
پل خراجی از پل‌هاي دوره قاجاريه است، ولي پايه و شالوده آن به قرن‌ها پيش تعلق دارد، پل خراجي داراي 10دهانه طاق است، كه طاق‌ها با آجر و موج‌شكن‌ها به دليل جريان آرام آب رودخانه به صورت گرد ساخته شده‌اند.
پل روستاي خراجي در مسير عبور كاروان از تنگه خراجي بوده و راه پل ارتباطي روستا از روي رودخانه كيار است، از جمله اقدامات مرمتي كه بر روي بنا انجام شده مي‌توان به لاي‌روبي، استحكام بخشي، بند كشي و اجراي جداره مسيل در طرفين آن اشاره كرد، اين پل توسط سازمان ميراث فرهنگي ،صنايع دستي و گردشگري استان مرمت شده است.
پل یا چاروی کنرک در جنوب روستای کنرک از توابع شهرستان بروجن درنزديكي تالاب چغاخور برروی رودخانه آقبلاغ در پای تپه‌ای باستانی به نام تل فتح الله خانی احداث شده است، هدف اصلی از ساخت این پل انتقال آب چشمه بیدک درنزدیکی روستای نصیرآباد یا غرب دشت کنرک به جنوب و شرق این دشت است.
طول اصلی این پل 40 متر است که سابقا برروی آن نهری سنگی (چارو) قرارداشت، بقایای این نهر هم اکنون در ضلع جنوبی پل به خوبی قابل مشاهده است، پل کنرک با ارتفاع نزدیک به پنج متر و عرض چهار متر دارای سه دهانه با قوس شاخ‌بزی است که از مصالح سنگ در پایه‌ها و آجر در بدنه و طاق با ملات گچ ساخته شده است.
اين پل تاريخي در دوران قاجار به روش آجرچيني خفته راسته و با استفاده از ملات ساروج ساخته شده است، اين پل در برابر سيل سال 1330 هجري شمسي مقاومت كرده و سالم باقي مانده كه اين خود خبر از معماري مستحكم اين پل مي‌دهد.
پل مصلي، عروس پل‌های بروجن است و بهترین سند به جای مانده از تاریخ ساخت و متولیان پل، سنگ نوشته‌ای است که بر دیواره پل نصب شده است.
آنچه که از شواهد پیش روی بدست آمده تاریخ ساخت پل را 1319 ه ق، یعنی با قدمتی بیش از 100 ساله بیان می‌کند. این پل تنها پل ماشین رو در زمان قدیم بوده که بر روی رودخانه ساخته شده و در اطراف این پل، دو آسیاب بادی به چشم می‌خورد و کمی پایین‌تر نیز یک حمام قدیمی وجود داشته که همگی بر اثر سیل ویرانگر زير خاک مدفون شده‌اند.
در حال حاضر با محوطه سازي در اطراف اين پل، اين مكان تبديل به بازارچه دائمي صنايع دستي گرديده است، اين بنا به شماره 4205 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
پل بهشت‌آباد؛ این پل برروی رودخانه ی بهشت آباد در شهرستان اردل واقع شده است ،و به فاصله 300متری شمال شرقی روستای بهشت آباد قرار دارد.
آب بهشت‌آباد از بهم پیوستن آب شهرستان کیار و آب‌هاي شهرستان فارسان در ابتدای تنگ درکش ورکش جریان می‌یابد، پل بهشت‌آباد در انتهای صخره‌های درکش ورکش در محلی که صخره‌ها پایان می‌یابد و به نزدیکترین حد خود می‌رسد، احداث شده است.
طاق پل از دو روش رومی در وسط و ضربی در کناره‌ها ساخته شده است، ظاهرا طاق اولیه از مصالح سنگ بوده و پس از تخریب، طاق کنونی با آجر برروی بقایای سنگی احداث گردید. عرض دهانه پل درپایین 10 متر و ارتفاع آن سه متر است، فاصله ی راس قوس دهانه تا سطح پل یک متراست.
پل الله یار در شهر بن واقع است، در شمال آن ،محله و بازار قدیم بن در جنوب ،محله جانبازان ودر شرق وغرب مسیل لاور قرار دارند، این اثر در کوهپایه کوه بن و در بافت قدیم این شهر بر روی مسیل لاوار احداث شده است، طبیعت پیرامون دشتی و اقلیم آن معتدل خشک است، کوه بن و شیراز درجنوب غرب مهم‌ترین عوارض طبیعی نزدیک می‌باشند.
این پل بروی مسیل طبیعی لاوار که از شمال به جنوب شهر بن عبور می کند. ودارای عمق نسبتا زیادی است جهت عبور سهل وآسان مردم محله بازار قدیم( بن جنوب به شمال ) توسط الله یار نامی ساخته شد .
پل سیمی دو پلان برروي رودخانه كارون در نزديكي روستاي دوپلان از توابع بخش ناغان در شهرستان كيار احداث شده است. پل سیمی دوپلان به در ازای 20 متر و عرض کمتر از یک متر در محلی بسیار مناسب و درست در جایی که صخره های ساحل رودخانه به هم بسیار نزدیک شده و عرض آن در کمترین حد ممکن مي باشد پایه‌های این پل بر بقایای قدیمی تر از سنگ قلوه و لاشه که بارها تجدید و احیا شده قرار دارد.
پل کره بس نخستین پل استان به سبک معماری جدید است که در دوره پهلوی اول بر روی رودخانه کره بس شهرستان لردگان ساخته شد كه محل عبور و مرور در گذشته بوده است، در حال حاضر در كنار اين پل يك پل فلزي دوطرفه براي رفت و آمد خودروها در مسیر استان خوزستان در نظر گرفته شده است.
پل هوره در روستاي هوره از توابع شهرستان سامان و در كنار رودخانه زاينده رود قرار دارد، ساخت پل هوره در خرداد ماه سال 1337 آغاز و در پاییز سال 1338 (پهلوی دوم) بر روي خرابه هاي پل قديمي به اتمام رسید.
استفاده از مصالح بوم آورد (تمام سنگي بودن آن) اين پل را شاخص و به يكي از زيباترين پل هاي منطقه تبديل مي‌كند، این پل به علت از بین رفتن پل قدیمی هوره و صعب العبور بودن رودخانه مخصوصا در زمستان و فصل بارندگی، ساخته شد. نام پل به روستایی که در آن قرار دارد منسوب شده است. اين پل در تاريخ 90/3/25 و به شماره 30073 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
پل خدا آفرین در سمت جنوب شرقی روستای گزستان قرار گرفته است، روستای گزستان، در ۱۴۰ کیلومتری شهرکرد، در منطقه بازفت واقع شده است.
این پل به خاطر ریزش کوه، در زمانهای قدیم و محوشدن رودخانه برای مسافتی چند کیلومتری به این نام خوانده می شود، پل خدا آفرین به صورت طبیعی بر روی رود خانه بازفت ایجاد شده که تنها محل عبور عشایر منطقه برای ییلاق و قشلاق بوده که برای عبور از صخره‌های صعب العبور در زمانهای گذشته بیش از یکصد پله سنگی ساخته یاحجاری شده است، که امروزه توجه کوهنوردان و گردشگران فراوانی رو به خود جلب کرده است.
انتهای پیام/
